Κουκί

1. Το πέος σε μπεμπεδοσλάνγκ της ποικιλίας της Κρήτης. Και στην αρχαιότητα τα κουκιά συμβόλιζαν τα γεννητικά όργανα και πιθανόν η παρότρυνση του Πυθαγόρα κυάμων απέχεσθαι να εννοεί την αποχή από το σεξ (δες).
2. Η ψήφος, πιθανόν λόγω παλαιών σχετικών συνηθειών (δες). Έχει μείνει στις εκφράσεις δεν βγαίνουν τα κουκιά, δηλαδή δεν βγαίνουν οι ψήφοι για να εκλεγεί κάποιος, μονοκούκι, δηλαδή ψηφίζουν όλοι τον ίδιο υποψήφιο ή συνδυασμό και κουκιά μετρημένα, δηλαδή έχουμε υπολογίσει εκ των προτέρων με ασφάλεια τις ψήφους και κατ' επέκταση έχουμε κάνει έναν οποιοδήποτε ασφαλή υπολογισμό. Πιθανόν και η προστακτική του Πυθαγόρα κυάμων απέχεσθαι να είχε σχέση με την αποχή από τις εκλογές. Βλ. περισσότερα στο σημείωμα του Νίκου Σαραντάκου: "Οι αρχαίοι τα κουκιά τα έτρωγαν, τα χρησιμοποιούσαν και για ζωοτροφές, όμως τα είχαν και για μιαν άλλη χρήση. Όπως ξέρετε, και θα το πούμε και παρακάτω, τις ψήφους τις λέμε και κουκιά, αλλά τα κουκιά τα χρησιμοποιούσαν ήδη οι αρχαίοι Αθηναίοι για την εκλογή των δημοσίων αρχόντων –όχι όμως με ψηφοφορία, αλλά με κλήρο. Όσοι τραβούσαν άσπρο κουκί εκλέγονταν στο αξίωμα, με μαύρο αποτύγχαναν. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε πολλά κείμενα της κλασικής περιόδου (Αριστοφάνη, Ηρόδοτο, Ανδοκίδη ή και σε μεταγενέστερους όπως ο Πλούταρχος) διαβάζουμε «τω κυάμω λαχών»· το ρήμα ‘λαγχάνω’ που χρησιμοποιείται μας δείχνει καθαρά, αν δεν κάνω λάθος, ότι επρόκειτο για κλήρωση και όχι για ψηφοφορία. Ο Αριστοφάνης έχει και το σκωπτικό «κυαμοτρώξ», κατά λέξη αυτός που τρέφεται με κουκιά, όπου εννοεί τους δικομανείς Αθηναίους, είτε επειδή, όπως παραδίδεται, οι δικαστές έτρωγαν κουκιά είτε επειδή βιοπορίζονταν από τον μισθό των δικαστών, που κληρώνονταν με κουκιά. Οι Πυθαγόρειοι αποστρέφονταν τους κυάμους, το δε δόγμα τους «κυάμων απέχεσθαι» μπορεί να ερμηνευτεί είτε κυριολεκτικά είτε σαν υπαινικτική συμβουλή για αποχή από την πολιτική· έτσι το ερμηνεύει και ο άγιος Παπαδιαμάντης στους Χαλασοχώρηδες και μ’ αυτή τη σημασία έχει γίνει παροιμιώδης η φράση σήμερα. (Όστις πράγματι φιλοσοφεί και αληθώς πονεί τον τόπον του και έχει την ηθικήν όχι εις την άκραν της γλώσσης ή εις την ακωκήν της γραφίδος αλλ’ εις τα ενδόμυχα αυτά της ψυχής, βλέπει πολύ καλά ότι είναι αδύνατον να πολιτευθεί. «Κυάμων απέχεσθε!», λέει ο Λέανδρος Παπαδημούλης, το άλτερ έγκο του Παπαδιαμάντη) [...] Η σημασία «κουκί = ψήφος» ασφαλώς είναι του 19ου αιώνα και πρέπει να έχει την προέλευσή της στα σφαιρίδια με τα οποία, όπως ξέρουμε, γινόταν τότε η ψηφοφορία.".
3. Η έκφραση κουκιά τρως, κουκιά μολογάς σημαίνει ότι αν κάποιος έχει λάθος πληροφορίες θα πει βλακείες.
4. H έκφραση -Τι κάνεις Γιάννη; -Κουκιά σπέρνω., ή σκέτο το κουκιά σπέρνω, λέγεται όταν κάποιος δίνει άσχετη απάντηση και για καταστάσεις ασυνεννοησίας ή όταν αποφεύγει επιτηδείως να απαντήσει σε ένα δύσκολο ερώτημα.
5. Το κουκί και το ρεβίθι είναι τυποποιημένη φόρμουλα αρχής παραμυθιού.
6. Να μασάς κουκιά και να φτύνεις, έκφραση ακραίας απαξίωσης για άνθρωπο ανυπόφορο, χαμηλής ποιότητας ή για άσχημη γυναίκα σύμφωνα με το σλανγκρ. Χειρότερη μορφή του το να μασάς σκατά και να φτύνεις.
7. Πετάγεται σαν το ωμό κουκί λέγεται για κάποιον που παρεμβαίνει απρόσκλητος.
8. Άρρητα, αθέμιτα, κουκιά μαγειρεμένα λέγεται για ανοησίες χωρίς ειρμό.
9. Κουκί ήταν κι έσκασε λέγεται για ένα παιδί που μοιάζει πολύ σε γονέα του.
10. Στη μαγκιτική είναι οι χάντρες του κομπολογιού εξ ου και η έκφραση γεια χαρά νταν και τα κουκιά μπαγλάν, όπου μπαγλάν < bağlanmak = δεμένος στα τουρκικά, όπως ακριβώς είναι δεμένες οι χάντρες του κομπολογιού και δεν μπορούν να φύγουν.
11. Όποιος καλά του κάθεται και πιο καλά γυρεύγει, ο διάολος του κώλου του κουκιά του μαγειρεύγει (Κρητική παροιμία).

Το κουκί ετυμολογείται από το κόκκος και μπορούσε να σημάνει στον Μεσαίωνα τον κόκκο και άλλων φυτών ή γενικά το σφαιρίδιο.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

1. Δώσε του να δοκιμάσει, γιατί ζηλεύει και θα πέσει το κουκί ν-του. (Εδώ).
2. Δεν βγαίνουν τα κουκιά στον Ζάεφ για την αλλαγή του Συντάγματος. (Εδώ).
3. Παρακολουθώντας το διάγγελμα του τροπαιοφόρου πρωθυπουργού που με τα 500 εκατομμύρια στο χέρι μπήκε σε χιλιάδες εξαθλιωμένα νοικοκυριά - σε αυτά που όπως λέει και ο ΟΟΣΑ δεν έχουν να αγοράσουν ούτε μια φρατζόλα ψωμί - και άρχισε τη μοιρασιά. Και να τα κατοστάρικα, και να τα μπουκάλια γάλατος δέκα ημερών, και να οι φρατζόλες, και να τα προγράμματα των ΜΚΟ και όπου να ΄ναι έρχονται και τα χρυσά κουτάλια τώρα που βγάλαμε φτερά και ποιος μας πιάνει ως τις ευρωεκλογές. Και για επιδόρπιο πάρτε και μια κάρτα ελευθέρας για τα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους για να δείτε τι σημαίνει πολιτικός και πολιτισμός σε συσκευασία του ενός. Για όλους έχει το καλάθι. Και για ένστολους, και για άνεργους και για άστεγους. Στα 495 ευρώ τιμάται πλέον ο κύαμος. Ναι, αυτός ο αμφιλεγόμενος καρπός που μαζί με το ρεβίθι φτιάχνουν το καλύτερο προεκλογικό παραμύθι. Αλλά και με 500 εκατομμύρια διαθέσιμα, πώς να βάλεις στο καλάθι 1 εκατομμύριο κουκιά; «Κουκιά τρως, κουκιά μολογάς» έλεγε η μακαρίτισσα η γιαγιά μου κάθε φορά που κάποιος προσπαθούσε να της πουλήσει φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Κουκιά μονολογάει και ο επιστρέφων το κοινωνικό μέρισμα και έχει και την απαίτηση να του χαμογελάσουμε, να τον χειροκροτήσουμε και να τον ευχαριστήσουμε για το πλεόνασμα της ανθρωπιάς του. Σαν τους μαφιόζους που σε σκοτώνουν και μετά στέλνουν και στεφάνι στην κηδεία σου. (Αυγή).
4. «Τι κάνεις Γιάννη; Κουκιά σπέρνω!»: Μ’ αυτή τη φράση χαρακτηρίζουν την απάντηση που έδωσε ο υφυπουργός Υποδομών Γιάννης Μαγκριώτης τον περιφερειακό σύμβουλο ΠιερίαςΓρηγόρη Παπαχρήστο για τα διόδια της Λεπτοκαρυάς. Τι λέει ο υφυπουργός: «Όπως είχα δεσμευτεί, θα υπάρξει μια νέα συνάντηση με όλους τους ενδιαφερόμενους  (τοπικούς φορείς, εταιρία, υπουργείο) όπου θα συζητηθούν διεξοδικά όλα τα ζητήματα. Πιστεύω  ότι με πνεύμα συνεργασίας και καλής διάθεσης θα βρεθούν λύσεις». (Εδώ).
5. Παραμύθι μύθι μύθι, το κουκί και το ρεβύθι, εμαλώνανε στη βρύση. Πέρασε και η φακή και τα βάζει φυλακή. Μα η φάβα της φωνάζει: ''Φακή, βγάλτα, δεν πειράζει". (Εδώ).
6. Μέχρι εκείνο το όριο, που αρχίζουν και γίνονται γλυκεροί σε σημείο να μασάς κουκιά και να τους φτύνεις ή βαρετοί σε σημείο να γίνονται τα νεύρα τσατάλια. (Εδώ).
7. Περνούσαμε καλά μέχρι που ο Αγησίλαος άρχισε να πετάγεται σαν το ωμό κουκί και μας γάμησε τη συζήτηση.
8. Οι λειτουργοί της Δικαιοσύνης δυσκολεύτηκαν πολύ να κατανοήσουν πώς βρέθηκαν μπερδεμένοι κάτω από τα φουστάνια της Κυριακίδου ραμμένα διά χειρός Διώτη και οι δικηγόροι, που αναγκάζονται να δέχονται συνεχώς τις παρατυπίες και αντί να σκίσουν τα διπλώματά τους συναινούν στη μήνυση που κατέθεσε ο δικηγορικός σύλλογος Ελλάδας στη Χάγη κατά του Μπλερ. Άρρητα, αθέμιτα, κουκιά μαγειρεμένα! Όσο για την νεοελληνική κοινωνία της τηλεόρασης, της μάσας και των δόσεων, πέρα βρέχει. (Εδώ).
9. Φοβάμαι μπαμπούλη μου. Φοβάμαι ότι χάνω το τραίνο που μου έλεγες. Όμως σε έχω δίπλα μου συνέχεια. Σε βλέπω κάθε μέρα μέσα στα μάτια της. Κουκί ήταν κι έσκασε η μικρή. Έχει την καλοσύνη σου, τη γεναιοδωρία και την αυτοθυσία σου, το πεισμα και τον εγωισμό σου (ίσως βέβαια αυτό τον έχω λίγο παραπάνω εγώ). Μου δίνει τα λεφτά της να τα φυλάω, όπως έκανες κι εσύ στην αδερφή σου, όπως έκανε κι ο συνάδελφος σου στη δική του αδερφή, το πιστεύεις; Μοιάζετε τόσο τελικά εσείς οι ναυτικοί... (Εδώ).
10. Γεια χαρά νταν και τα κουκιά μπαγλάν. Επειδής πολύς ντόρος γίνεται τη σήμερον περί κρίσεως χαμηλής ποιότης και τα ρέστα, μου σφυρίξανε πώς παίζει, λέει, ιστιοσελίδα με ντισκιές καρεκλάδικες, τσινάρια, μαλλί μοϊκάνα, μπίτια οχτάρικα, Μανίνες, Κατερίνες,Γκαούρ Ταρζάν κι έτσι ... Κι επειδής από μικρός, τη γουστάριζα δηλαδή τη δουλειά περι παλαιοπωλείον, "ότι πάροις δέκα ευρά" και τα ρέστα τσίχλα-μάλμπουρο, είπα να παρκάρω τη ζάσταβα στην απόξω και να ρίξω οφθαλμόν. Καθότι καλη ή η τεχνολογία κέριος, αλλά εμείς την ανθιζόμαστε ρε μάγκα τη φτιάξη. Δεν μπορεί να έρχεται πάσα ένα πιτσιποπίδι, βυζανιάρικο και να σου πλασάρει νιντάρι δυόθονο και να σου λέει "πώς να συνδέσω την κάμερα". Δεν κάνει ρε μάγκα! Με προσβλύνει το καταλαβαίνεις; Καθότι γεννηθείς περί τα τέλη της δεκαετίας των εβδομήκοντα, έχουμε και μια ιστορία. Πώς να το κάνουμε δηλαδή; Διότι κερία μου, όταν εσυ βύζαινες εγω τον έκλαιγα ήδη τον Σπέκτρουμε, που είχε κάψει τροφοδότα! Ούτως ειπείν και αι ταινίαι τέχνης. Σου λέει, Αμελί και Τίρσεν: ποιότης Σου λέω: Φυλακές Ανηλίκων. Τσαχιρίδης, Ματαράγκας,Πετρόχειλος. Ποιότης εξαιρετική άλφα-άλφα. Διότι η υπόθεσις δεν είναι, βάλαμε το εφέ, [edit] και το μπιφτέκι-τσάκω και το ειδήλιο, περάστε σκουπίστε τελειώσατε. Πρέπει να την πονάς την δουλειά! Αλλού ρε μάγκα βρίσκεται η αλήθεια. Στους Σεξ Πίστολς Την κανά... Θα επιστρέψω Δημήτριος.... (Ρετρομανία).